James Montague „1312” [FRAGMENT – CHORWACJA]

Zamów książkę „1312. Incognito wśród najbardziej fanatycznych kibiców na świecie” na: http://idz.do/1312-balkany

Fragment książki:

Najpierw pojawił się ogień, a potem wściekłość. Spowił nas gęsty, trujący czerwony dym, szczypiąc nas w oczy i paląc usta swym charakterystycznym metalicznym posmakiem. Przez chwilę można było dojrzeć co najwyżej rękę przed twarzą, a przez dym przebiła się ogłuszająca pieśń. Tysiące ludzi z zapalonymi czerwonymi racami i świecami dymnymi śpiewało i skakało jak jeden mąż. Północna trybuna stadionu Poljud, na której zasiada Torcida, jak zwą się ultrasi Hajduka Split, cała się trzęsła – pod naszymi stopami, w wąskiej szczelinie pomiędzy dwiema ogromnymi płytami, betonowe schody kołysały się do przodu i do tyłu, jakby drgały na skutek trzęsienia ziemi.

zdjęcie: archiwum prywatne Jamesa Montague

Gdy chmura dymu spłynęła z północnej trybuny na boisko, młodzi mężczyźni w kominiarkach usiedli okrakiem na metalowym ogrodzeniu i zaczęli rzucać race, które zataczały łuk na tle ciemniejącego nieba, pozostawiając za sobą nikły ślad, i lądowały na skraju murawy. Wszystko to działo się w Splicie podczas meczu tamtejszego Hajduka z Dinamem Zagrzeb, „wiecznych derbów”, najbardziej zażartej rywalizacji klubowej w chorwackim futbolu. Inne flary wykorzystano do podpalenia krzesełek i na północnej trybunie rozgorzał ogień. Nie było jednak paniki – tłum po prostu przesunął się o kilka metrów, ignorując rozszerzający się pożar i topiące siedzenia. Wóz strażacki objechał boisko, a dwóch strażaków wspięło się na trybuny z wężem, by zlikwidować zagrożenie.

Sędzia uznał, że spotkanie trzeba przerwać. Ale sam mecz tak czy siak nie miał już znaczenia, i to nie tylko dlatego, że Dinamo zdążyło sobie zapewnić mistrzowski tytuł w sezonie 2018/19. Drużyna z Zagrzebia wygrała zresztą ligę dziesięć razy w ostatnich 11 sezonach, a Hajduk nie dokonał tej sztuki od 15 lat. Tak naprawdę liczył się tylko show i związany z nim przekaz. Torcida to najstarsza zorganizowana grupa kibicowska, powstała w roku 1950. Jej członkowie mają w Splicie posłuch. Nawet gdy gracze czekali, aż rozwieje się sztuczna mgła, zajmujący północną trybunę fani z Torcidy prowadzili doping na stadionie: wykonywali salut prawymi rękami, wznosili okrzyk i czekali na odpowiedź kibiców ze wschodniej trybuny, śpiewając na melodię Marcia trionfale (Marsz triumfalny) z opery Verdiego Aida. Na czele, zwróceni twarzami do trybuny, a plecami do boiska, z megafonami w dłoniach, stali capos, dyrygując tysiącami kibiców, którzy wznosili pieśni – większość z nich stanowiły wściekłe wyzwiska na rywali ze stolicy.

„Zabić, zabić, zabić purgera” – śpiewała Torcida, używając popularnej w Dalmacji obelgi stosowanej wobec zagrzebian.

O książce: 

Kibole, chuligani, ultrasi. Między futbolem a polityką

SQN

Piłkarscy fanatycy stanowią niezwykle widoczną, kontrowersyjną część futbolowego widowiska. Ich hasła i charakterystyczne oprawy widoczne są na trybunach w niemal każdej lidze. Stali się potężną antyestablishmentową siłą. Mają wpływ nie tylko sport, ale też na całe społeczeństwa i politykę. Pomimo tego wciąż pozostają nieznani. James Montague zszedł do piłkarskiego podziemia, by po raz pierwszy odkryć ich prawdziwe oblicze.

Znakomity brytyjski dziennikarz przemierzył świat, by dowiedzieć się, co kieruje ludźmi, którzy podporządkowali swoje życie kibicowskim zasadom. W Urugwaju przekonał się, na czym polega odwieczny konflikt Nacionalu z Peñarolem, w Szwecji znalazł się w samym centrum chuligańskiego starcia, a w Indonezji drżał o swoje życie, gdy stanął naprzeciw uzbrojonej w maczety bojówki.

1312. Incognito wśród najbardziej fanatycznych kibiców na świecie opowiada o początkach ruchu ultras i o tym, jak zdominował on trybuny na całym świecie – od Buenos Aires, przez Bałkany, po Dżakartę. Mówi o radykalizacji piłkarskich fanatyków na Półwyspie Apenińskim, walce z komercjalizacją piłki nożnej w Niemczech oraz starciach z policją czy próbach kontrolowania przez rządzących, które potrafią zjednoczyć najbardziej wrogo nastawione do siebie grupy na Ukrainie czy w Turcji.

To książka wykraczająca daleko poza świat sportu. Reportaż, który rzuca nowe światło na jedną z największych subkultur na świecie. 

„1312. Incognito wśród najbardziej fanatycznych kibiców na świecie”
Autor: James Montague
Premiera: 24.02.2021
Cena okładkowa: 42,99 zł
Liczba stron: 528