„1312. Incognito wśród najbardziej fanatycznych kibiców na świecie” [FRAGMENT – KOSOWO]

Zamów książkę „1312. Incognito wśród najbardziej fanatycznych kibiców na świecie” na: http://idz.do/1312-balkany

Fragment książki:

zdjęcie: archiwum prywatne Jamesa Montague

Czwartego marca 1998 roku żołnierze serbskich sił specjalnych pojawili się w domu Jashariego150. Do dziś otwarta pozostaje kwestia, czy chcieli go porwać, czy zabić. Nie ma natomiast wątpliwości, co stało się potem: budynek ostrzelano, a ogień trwał tak długo, że zabitych zostało 58 osób, w tym Jashari, jego brat, ich żony i dzieci. Zginęło także dwóch policjantów. Atak przeżyła tylko 11-letnia dziewczynka. Masakra była niczym oliwa dolana do ognia konfliktu, który wkrótce doprowadził do wybuchu wojny między Armią Wyzwolenia Kosowa a zdominowaną przez Serbów armią jugosłowiańską. Obecnie Jashariego uważa się w Albanii i Kosowie za bohatera, Serbowie natomiast widzą w nim terrorystę.

Z domu zrobiono pomnik poświęcony „męczennikom”. Pozostawiono wielkie dziury, które w obmurowaniu wyrwały pociski. Tysiące śladów zdawały się pokrywać każdy centymetr ceglanych ścian. Dom stał się miejscem pielgrzymek, a tego dnia zgromadził się wokół niego tłum jeszcze większy niż zazwyczaj. Wszyscy obecni – kilkaset mężczyzn i kobiet – należeli do Tifozat Kuq e Zi. W najbliższych dniach Albania miała rozegrać niezwykle ważny mecz. Reprezentację tego kraju zaledwie jedno zwycięstwo dzieliło od awansu na Euro 2016 i pierwszego w historii występu na wielkim turnieju piłkarskim. A na drodze Albańczyków stanęła drużyna Serbii.

Pośrodku tłumu stał niski mężczyzna z burzą kręconych czarnych włosów i bandaną z amerykańską flagą na szyi. Ismaila Morinę otoczyły nastoletnie dziewczęta, które ustawiły się w kolejce, by zrobić sobie z nim selfie, w końcu jednak wszyscy członkowie Tifozat Kuq e Zi ruszyli jak jeden mąż w stronę domu. „To nasze Jeruzalem – powiedział uroczyście Morina, zanim wszedł do środka, lecz zaraz się poprawił: – To nasza Mekka i nasze Jeruzalem”. Był tutaj gościem honorowym, zaproszonym przez wciąż żyjącego brata Adema Jashariego (mieszka tuż obok) – miał odebrać nagrodę za swój udział w zeszłorocznej akcji z dronem w Belgradzie.

SQN

„Dla Albańczyków jesteś bohaterem” – stwierdził wątły starszy mężczyzna, wręczając Morinie tabliczkę wykutą z kamienia wydobytego w znajdującej się w północnym Kosowie kopalni Trepça. W zamian Morina przekazał mu flagę. „To flaga, którą zamierzałem pierwotnie przyczepić do drona – wyjaśnił po ceremonii. – Ale okazała się za ciężka. Nie mogłem podnieść drona z ziemi”.

Następnie członkowie Tifozat Kuq e Zi pomaszerowali do grobu 58 mężczyzn, kobiet i dzieci zabitych podczas ataku i zaczęli skandować „UÇK” (akronim Armii Wyzwolenia Kosowa, wymowa: u-cze-ka). Był to zaledwie pierwszy przystanek zorganizowanej przez kibiców w ramach przygotowań do meczu z Serbią dwudniowej patriotycznej wycieczki śladem najważniejszych grobów związanych z wojną w Kosowie i innych istotnych dla albańskiego nacjonalizmu lokalizacji.

O książce: 

Kibole, chuligani, ultrasi. Między futbolem a polityką

Piłkarscy fanatycy stanowią niezwykle widoczną, kontrowersyjną część futbolowego widowiska. Ich hasła i charakterystyczne oprawy widoczne są na trybunach w niemal każdej lidze. Stali się potężną antyestablishmentową siłą. Mają wpływ nie tylko sport, ale też na całe społeczeństwa i politykę. Pomimo tego wciąż pozostają nieznani. James Montague zszedł do piłkarskiego podziemia, by po raz pierwszy odkryć ich prawdziwe oblicze.

Znakomity brytyjski dziennikarz przemierzył świat, by dowiedzieć się, co kieruje ludźmi, którzy podporządkowali swoje życie kibicowskim zasadom. W Urugwaju przekonał się, na czym polega odwieczny konflikt Nacionalu z Peñarolem, w Szwecji znalazł się w samym centrum chuligańskiego starcia, a w Indonezji drżał o swoje życie, gdy stanął naprzeciw uzbrojonej w maczety bojówki.

1312. Incognito wśród najbardziej fanatycznych kibiców na świecie opowiada o początkach ruchu ultras i o tym, jak zdominował on trybuny na całym świecie – od Buenos Aires, przez Bałkany, po Dżakartę. Mówi o radykalizacji piłkarskich fanatyków na Półwyspie Apenińskim, walce z komercjalizacją piłki nożnej w Niemczech oraz starciach z policją czy próbach kontrolowania przez rządzących, które potrafią zjednoczyć najbardziej wrogo nastawione do siebie grupy na Ukrainie czy w Turcji.

To książka wykraczająca daleko poza świat sportu. Reportaż, który rzuca nowe światło na jedną z największych subkultur na świecie. 

„1312. Incognito wśród najbardziej fanatycznych kibiców na świecie”
Autor: James Montague
Premiera: 24.02.2021
Cena okładkowa: 42,99 zł
Liczba stron: 528